Mierzenie dochodu narodowego - model podstawowy

Zmierzenie sukcesu zawodowego jednej osoby, lub może bardziej poprawnie jej "efektywności" zawodowej nie jest trudnym zadaniem. Wystarczy w tym celu poznać sumę jej rocznych dochodów. Mogą to być dochody z pracy na etacie, z prowadzonej działalności gospodarczej, dochody z lokat, z działalności na giełdzie, zyski wynikające z posiadanych udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych lub z wynajmowanego mieszkania.

Znacznie trudniejsze jest mierzenie efektywności gospodarki całego kraju. Aby tego dokonać, należy zmierzyć sumę dochodów wszystkich podmiotów (osób, przedsiębiorstw) funkcjonujących w tej gospodarce.

Powszechnie stosowana miarą stanu gospodarki jest produkt krajowy brutto – PKB.

Za pomocą PKB mierzymy dwie wielkości jednocześnie – całkowity dochód podmiotów funkcjonujących w danej gospodarce oraz ich całkowite wydatki (w literaturze znaleźć można także trzecią metodę mierzenia PKB - poprzez sumowanie wartości dóbr i usług wytworzonych w kraju - metoda sumowania produktów). Dzieje się tak dlatego, że w prostym modelu, w którym występują tylko sprzedający i kupujący, suma wydatków musi się równać sumie dochodów. W każdej transakcji występuje sprzedawca i nabywca. Nabywca wydaje kwotę X, sprzedawca tę samą kwotę X otrzymuje. Wydatek kupującego jest równy dochodowi sprzedawcy. To samo dotyczy wszystkich transakcji kupna – sprzedaży w gospodarce.

W uproszczonym modelu wygląda to mniej więcej tak:

Gospodarstwa domowe (osoby) kupują dobra (rzeczy materialne) i usługi od przedsiębiorstw. Wydatki, jakie gospodarstwa domowe ponoszą na dobra i usługi są tym samym dochodami przedsiębiorstw. 

Z kolei przedsiębiorstwa wydają otrzymane dochody na:

• opłacenie pracowników (wynagrodzenie za pracę),
• czynszów (wynagrodzenie za ziemię, powierzchnię) i
• wypłatę zysków (na przykład dywidendy) dla właścicieli (wynagrodzenie kapitału).

Praca, ziemia i kapitał nazywane są czynnikami produkcji.

Wypłacone gospodarstwom domowym (osobom) pieniądze trafiają z powrotem do przedsiębiorstw.

Można zatem powiedzieć, że PKB jest równy sumie wydatków gospodarstw domowych na zakup dóbr i usług. W bardzo uproszczonym modelu jest on także równy sumie dochodów, jakie gospodarstwa domowe otrzymują od przedsiębiorstw w postaci płac za pracę, czynszów oraz zysków kapitałowych. 

Cały ten proces możesz zaobserwować na rysunku poniżej. Przedstawia on ruch okrężny w gospodarce: 

opracowanie własne (na podstawie Milewski, Kwiatkowski 2005)

Przeanalizuj ten rysunek bardzo dokładnie. Jego pełne zrozumienie ułatwi Ci dalszą naukę. 

Jeżeli masz wątpliwości - przedstaw je w komentarzach. Postaram się na nie szybko odpowiedzieć. 

Bibliografia:
Mankiw, N. G., Principles of Macroeconomics, South-Western Cengage Learning, Mason, OH, 2009
Mankiw, N.,G., Taylor, M., P., Makroekonomia, PWE, Warszawa, 2009,
Begg, D., Fischer, S., Dornbusch, R. Makroekonomia, PWE, Warszawa 2007,
Milewski, R., Kwiatkowski, E., Podstawy Ekonomii, PWN, Warszawa 2005, 
Przejrzyj inne wpisy z obszaru makroekonomii:

Wstęp: Dlaczego makroekonomia jest pasjonująca?